Waarom bijen van onschatbare waarde zijn voor het milieu

Bijen zijn onmisbaar voor ons ecosysteem. Ze zijn verantwoordelijk voor het bestuiven van bloemen en planten, wat op zijn beurt zorgt voor vruchten, groenten en zaden. 

Het belang van bijen voor de natuur en de landbouw is onmiskenbaar. Maar wat maakt bijen zo belangrijk en waarom moeten we ons zorgen maken over hun afnemende populatie?

Deze kleine, harde werkers zijn verantwoordelijk voor het bestuiven van 80% van onze gewassen. 

Dit betekent dat bijen indirect verantwoordelijk zijn voor een groot deel van ons voedsel. Maar hun rol gaat verder dan alleen het bestuiven van gewassen. 

Bijen zijn ook belangrijk voor de biodiversiteit. Ze spelen een cruciale rol in het in stand houden van de natuurlijke balans en het behoud van wilde planten en bloemen.

Helaas wordt de bijenpopulatie bedreigd door een aantal factoren, waaronder klimaatverandering, pesticiden en habitatverlies. 

Als we niet ingrijpen en de bijenpopulatie niet beschermen, kan dit verstrekkende gevolgen hebben voor ons ecosysteem en onze voedselvoorziening. 

Het is daarom van groot belang dat we ons bewust zijn van het belang van bijen en actie ondernemen om ze te beschermen.

Belang van bijen

Bijen spelen een belangrijke rol in ons ecosysteem. Ze zijn niet alleen belangrijk voor de bestuiving van fruitbomen en andere gewassen, maar ook voor de biodiversiteit van onze natuur. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van het belang van bijen besproken.

Bestuiving

Een van de belangrijkste functies van bijen is bestuiving. Bijen zijn verantwoordelijk voor de bestuiving van veel gewassen, waaronder fruitbomen, groenten en noten. 

Zonder bijen zou de productie van deze gewassen aanzienlijk afnemen.

Volgens VRT NWS is de waarde van de bestuiving door bijen in België alleen al geschat op 250 miljoen euro per jaar. Dit toont aan hoe belangrijk bijen zijn voor onze economie.

Biodiversiteit

Bijen spelen ook een belangrijke rol in de biodiversiteit van onze natuur. Ze zijn verantwoordelijk voor de bestuiving van veel wilde planten en bloemen. Dit draagt bij aan een gezond ecosysteem en de overleving van veel plantensoorten.

Volgens The Honeyguide zijn bijen de grootste groep bestuivende insecten ter wereld. Ze zijn dus essentieel voor de voortplanting van veel plantensoorten.

Daarnaast zijn bijen belangrijk voor de voedselketen. Ze zijn een belangrijke voedselbron voor veel dieren, waaronder vogels en kleine zoogdieren. 

Zonder bijen zouden veel dieren in de natuur het moeilijk hebben om te overleven.

Bedreigingen van bijen

Pesticiden

Het gebruik van pesticiden is één van de grootste bedreigingen voor bijen. Deze chemicaliën worden gebruikt om onkruid en insecten te doden, maar ze doden helaas ook bijen en verzwakken hun immuunsysteem.

Een wetenschappelijke studie toonde aan dat bijen die werden blootgesteld aan neonicotinoïden, een veelgebruikt type pesticide, veel vaker stierven dan bijen die hieraan niet werden blootgesteld.

Bovendien kunnen pesticiden de navigatie en het geheugen van bijen beïnvloeden, waardoor ze moeite hebben om naar hun korf terug te keren. 

Dit kan leiden tot een vermindering van de bijenpopulatie en een afname van de bestuiving van gewassen.

Verlies van habitat

Verlies van habitat is een andere belangrijke bedreiging voor bijen. Bijen hebben bloemen nodig om nectar te verzamelen en stuifmeel te eten, maar veel van hun natuurlijke habitats worden vernietigd door menselijke activiteiten zoals landbouw, stadsontwikkeling en industrie.

Naast bloemen voor het voedsel voor bijen hebben ze ook nestplaatsen nodig om hun eieren te leggen en hun larven te laten groeien. 

Maar veel van hun natuurlijke nestplaatsen, zoals holle bomen en rotsachtige gebieden, zijn verdwenen door menselijke activiteiten.

Door het verlies van hun habitat hebben bijen minder voedselbronnen en minder veilige plekken om zich voort te planten. 

Zoals we al eerder gelezen hebben leid dit tot een afname van de bijenpopulatie en een afname van de bestuiving van gewassen.

Wat kunnen we doen?

Er zijn verschillende manieren waarop mensen kunnen helpen om bijen te beschermen en hun populatie te vergroten. Hieronder staan enkele suggesties:

🐝 Bloemen planten

Een van de belangrijkste dingen die mensen kunnen doen om bijen te helpen, is het planten van bloemen.

Bijen zijn afhankelijk van bloemen voor hun voedsel en het planten van bloemen vergroot hun toegang tot voedsel. 

Het is belangrijk om bloemen te kiezen die rijk zijn aan nectar en stuifmeel en die gedurende het hele groeiseizoen bloeien.

Enkele voorbeelden van bloemen die bijen aantrekken zijn lavendel, krokussen, zonnebloemen en klaprozen.

Jij kunt zelf dus bloemen zaaien in jouw eigen tuin, op je balkon of misschien wel op je werk. Zijn deze mogelijkheden er niet dan zijn er nog allerlei lokale initiatieven waaraan jij kunt deelnemen om de situatie van bijen te verbeteren. 

Een bekend landelijk initiatief hiervan is de jaarlijks terugkerende Nationale Zaadlozing waaraan ook Radio2 zijn medewerking verleent.  

🐝 Biologische landbouw

Biologische landbouw draagt ook bij aan het beschermen van bijen. Het gebruik van pesticiden en herbiciden is namelijk zeer schadelijk voor bijen en hun leefomgeving. 

Door op biologische wijze landbouw te bedrijven en geen schadelijke chemicaliën te gebruiken, dragen boeren bij aan het behoud van bijenpopulaties.

Door alleen nog maar te kiezen voor biologische landbouwproducten draag ook jij ertoe bij dat de bijen beschermt worden. 

Als je dan ook jouw naasten nog probeert te enthousiasmeren groeit de biologische landbouw verder ten koste van de traditionele landbouw.  

🐝 Bijenhotels

Bijenhotels zijn vaak kleine constructies die zijn ontworpen om bijen te huisvesten. 

Ze zijn meestal gemaakt van hout en hebben kleine gaatjes waar bijen in kunnen nestelen. Door een bijenhotel in de buurt van bloemen in jouw tuin te plaatsen, draag jij bij aan het verhogen van de bijenpopulatie. 

Bijenhotels zijn ook een goede manier om kinderen te leren over het belang van bijen en hoe ze kunnen helpen om ze te beschermen.

🐝 De Nationale bijentelling

Een andere manier om de bijenpopulatie te helpen is door mee te doen aan de Nationale Bijentelling. 

Elk voorjaar in april roepen organisaties zoals Naturalis, IVN Natuureducatie en LandschappenNL vrijwilligers op om in hun omgeving wilde bijen te gaan tellen. 

Door in kaart te brengen hoe het is gesteld met de bijenpopulaties in de verschillende delen van ons land kan er beter worden ingespeeld op ontwikkelingen.  

Alles BIJ-elkaar genomen…

Uit dit artikel blijkt wel dat bijen van groot belang zijn voor onze samenleving en het milieu. 

Ze spelen een essentiële rol in de bestuiving van gewassen en planten, wat van cruciaal belang is voor onze voedselvoorziening en de biodiversiteit. 

Daarnaast hebben bijen ook financiële voordelen voor de economie, doordat ze bijdragen aan de productie van voedsel en andere producten.

Het is dan ook van groot belang dat we bijen beschermen en hun leefomgeving verbeteren. 

Dit kan onder andere door het aanleggen van bloemrijke bermen en het verminderen of liever zelfs stoppen met het gebruik van pesticiden. 

Ook het creëren van nestgelegenheid voor wilde bijen, zoals je kunt doen met een bijenhotel, draagt bij aan het behoud van deze belangrijke insecten.

Hoewel er nog veel te leren valt over bijen en hun rol in ons ecosysteem, is het duidelijk dat we niet zonder hen kunnen. Het is dan ook belangrijk dat we ons bewust zijn van hun belang en ons inzetten voor hun behoud.