Voedsel verspillen voorkomen, hoe doe je dat?
Een van de meest erge effecten van ons consumptie gedrag vind ik wel voedsel verspillen. Als je weet hoeveel energie er gepaard gaat met het produceren van ons dagelijks voedsel zou je hier toch op zijn minst uiterst zorgvuldiger mee om moeten gaan.
Het produceren van voedsel wereldwijd draagt stevig bij aan de uitstoot van CO2 en kost enorm veel water en landbouwgrond.
Deze argumenten zouden al voldoende moeten zijn om je gedrag aan te passen om zo voedsel verspillen te te voorkomen. Een misschien nog wel beter argument is de honger die nog steeds voorkomt op de wereld.
Geloof het of niet maar er zijn nog steeds hele grote groepen mensen die dagelijks strijd moeten leveren voor hun voedsel.
Onbewust veel voedsel verspillen
Natuurlijk besef ik me dat we niet bewust voedsel verspillen, zeker thuis niet. Maar ongemerkt verdwijnt er toch behoorlijk wat van onze boodschappen in de afvalemmer.
Jaarlijks werpt de Nederlander ongeveer 47 kilo voedsel in de vuilnisbak, 47 kilo!
Een restje brood wat wat uitgedroogd is, een kliekje van de vorige avond. Misschien een beetje melk die zuur is geworden of vleeswaren die niet zo lekker meer ruiken. Allemaal vormen van voedsel verspillen.
Voedselverspilling in de horeca en door de producenten van halffabrikaten en kant-en-klaar voedsel is ook veel voorkomend.
Maar wij als consumenten zijn nog altijd verantwoordelijk voor circa 42% van alle voedselverspilling. Dus verleg het probleem niet naar anderen maar ga er zelf mee aarde slag!
Voedsel weggooien en ‘de oorlog’
Vroeger thuis leerde ik al dat voedsel verspillen of voedsel weggooien uit den boze was. Mijn ouders zeiden dan altijd; “Als je de oorlog hebt meegemaakt laat je het wel uit je hoofd om eten weg te gooien”! Een wijze les die ik in mijn oren heb geknoopt en nog steeds dagelijks hanteer!
Bewustwording
Om ook jou te helpen voedsel verspillen te voorkomen heb ik hier wat tips voor je op een rijtje gezet. Allereerst is bewustwording al een hele grote stap in de goede richting. Door bewust om te gaan met voedsel en stil te staan bij verspilling heb je al de helft gewonnen. De andere helft kun je winnen met mijn tips om voedsel verspillen te voorkomen!
Tip 1
Probeer gewoon eens een maaltijd te bereiden met datgene wat je op dat moment in huis hebt. Dus niet van;” Ik heb me toch zin in boerenkool vanavond” terwijl je rode kool in de koelkast hebt liggen.
Het risico van dit gedrag is dat de rode kool zo blijft liggen en misschien helemaal niet gegeten gaat worden. Want morgen heb je misschien weer wel zin in lasagne!?
Tip 2
Voorraadbeheer. Zorg dat je weet wat er in je koelkast, je voorraadkast en je diepvries zit. Met een goed voorraadbeheer voorkom je dat je producten koopt die al hebt liggen en misschien zo wel over de houdbaarheidsdatum- (THT) of te gebruiken tot datum (TGT) heen gaan.
Meer over THT en TGT in de volgende Tip
Tip 3
Weet hoe de THT datum en de TGT datum te hanteren. De THT datum is een wettelijk verplichte aankondiging van de producent die aangeeft tot wanneer het product ten minste is te houden.
En dat wil dus niet zeggen dat het product na die datum niet meer te gebruiken is. Gebruik hiervoor je zintuigen en je gezond verstand. De TGT datum geeft wel aan tot wanneer het product te gebruiken is, ga ook hier verstandig mee om.
Tip 4
Meet af wat je gaat bereiden. Vooral bij producten zoals rijst, pasta en couscous is het belangrijk om te wegen of af te meten hoeveel je per persoon nodig hebt.
Als je dat maar op goed geluk in de pan gooit heb je al gauw te veel. Hierdoor zul je al gauw minder voedsel weggooien.
Tip 5
Heb je wat overrijp of minder mooi fruit liggen verwerk het dan tot heerlijk gezonde smoothies!
Kun je eventueel ook mengen met die yoghurt die al wat langer staat tot een lekker ontbijten of tussendoortje?! Prima manier om voedsel verspillen te beperken.
Tip 6
Verwerk die ‘oude’ boterhammen tot wentelteefjes of toast. Het feit dat het brood wat uitgedroogd is maakt het nog niet oneetbaar. Eventueel kun je de uitgedroogde boterhammen ook verwerken tot knapperige croûtons voor over de salade of in de soep.
Tip 7
Hanteer het principe van first-in/first-out ofwel FIFO! Als je datgene wat eerder is ingekocht eerst opeet voor hetgeen later is ingekocht voorkom je dat producten ‘over de datum’ gaan en je aldus voedsel weggooien moet.
Tip 8
Overgebleven restjes bewaar je het best in goed afgesloten bakjes in de koelkast. Schrijf erop wat erin zit en van welke datum het is. Dan kun je ze later in de week, nog prima opeten.
Een restje macaroni kun je ook prima meenemen naar je werk om als lunch op te eten. Bewaar hiervoor plastic bakjes die overblijven van bijvoorbeeld salades of kant-en -klaar gekochte sauzen! Scheelt weer in de productie plastic producten!
Maak een boodschappenlijstje
Tip 9
Werk met een boodschappenlijstje. De supermarkten zijn er zo op ingericht dat we allemaal wel eens bezwijken voor impulsaankopen. Door met een vooraf opgesteld boodschappenlijstje te werken voorkom je dit. Maak je boodschappenlijstje aan de hand van je voorraadbeheer (zie Tip 2).
Tip 10
Dreigen er producten over te blijven overweeg dan om ze te conserveren. Dit kun je doen met bijvoorbeeld groenten die je op een mengsel van water, azijn, een beetje suiker en wat kruiden zet.
Zo blijven ze langer houdbaar en kun je ze uitstekend als een lekker tussendoortje gebruiken.
Tip 11
Bereid grote hoeveelheden en vries geportioneerd in. Dit kan bijvoorbeeld heel goed met een basis tomatensaus voor bij de pasta. Zeker als je de tomaten in het seizoen uit je eigen tuin haalt ben je verzekerd van een lange periode waarin je de saus kunt aanwenden.
Tip 12
Heb je overgebleven eten kijk dan eens of je kunt delen of misschien zelfs wel ruilen met buren, vrienden of familie. Hiermee kun je ook voedselverspilling voorkomen.
Tip 13
Speciale aandacht voor het schap in de supermarkt met producten die ‘tegen de datum’ aanlopen. Deze producten zijn nog uitstekend te gebruiken maar moeten eruit.
Voedsel weggooien door supermarkten help je hiermee voorkomen. Een goede manier om voedselverspilling te voorkomen en je spaart er ook je portemonnee mee.
Tip 14
Koop niet meer dan je nodig hebt. In zijn algemeen geld voor ons dat we veel te veel inkopen. Door niet te veel voorraad in huis te hebben kun je eenvoudig voedselverspilling voorkomen.
Tip 15
Maaltijdboxen! Er zijn in ons land verschillende bedrijven die maaltijdboxen leveren. Deze kun je bestellen precies aan de hand van de grootte van jouw gezin.
Heel vaak krijg je zo’n maaltijdbox met recepten aangeleverd die het je gemakkelijk maken een lekkere creatieve maaltijd op tafel te zetten. Er bestaan zelfs speciale maaltijdboxen voor veganisten (Veganbox) en vegetariërs. Je kunt ook eens denken aan bijvoorbeeld de boxen van Gruttto met biologisch vlees rechtstreeks van de lokale veehouderij.
Tip 16
Bewaar je voedsel op de juiste temperatuur. Wist je bijvoorbeeld dat tomaten, aubergine, avocado en stevige koolsoorten niet persé in de koelkast hoeven te worden bewaard?
Een koele plaats zoals de bijkeuken of een trapkast volstaat vaak al. De beste temperatuur voor je koelkast is overigens 4 graden Celsius. Bij deze temperatuur is je eten beschermd tegen schimmels en bacteriën.
Tip 17
Gebruik ‘fresher for longer discs’ in je koelkast. In deze discs zit een stof die ervoor zorgt dat etheen uit rijpe groenten of fruit wordt weggenomen.
Die stof zorgt er namelijk voor dat andere producten ook sneller gaan rijpen. Scheelt je gauw 2 tot 3 dagen houdbaarheid van je groenten en fruit en dus zul je hierdoor minder voedsel verspillen.
Tip 18
Heb je ondanks al deze tips toch voedsel over wat je echt niet meer kunt eten? Neem dan contact op met de lokale kinderboerderij. Vaak kunnen zij bepaalde producten nog wel aan de dieren opvoeren.
Tip 19
De composthoop als laatste redmiddel. Heel veel voedselresten kunnen prima op de composthoop. Dat geld in ieder geval voor alle schillen en bladeren die je niet opeet.
Op de composthoop wordt er weer kostbare en vruchtbare meststof voor je tuin van gemaakt. Zelf geen composthoop? Leg er dan 1 aan of voer je voedselresten af met het GFT afval.
Tip 20
Zelf groenten en fruit kweken. Als je de ruimte hebt om zelf wat groenten en fruit te kweken, en dat kan zelfs al op een balkon!, ga je automatisch zuiniger om met je oogst.
Je weet immers hoeveel zorg en liefde het je heeft gekost om die tomaatjes te kweken. Het zorgt voor bewustwording van hoeveel werk en energie er nodig is om iets te laten groeien.
Tip 21
Restjes invriezen. Als je voorziet dat je dat kliekje niet binnen afzienbare tijd op gaat eten vries het dan in. Zorg ervoor dat je het kliekje in een goed afgesloten bakje of zakje bewaard en schrijf erop wat erin zit.
Laat ook eerst goed afkoelen voor je het invriest, dit voorkomt ijskristallen op je maaltijd. De ideale temperatuur van je vriezer is -18 graden Celsius of lager, bij deze temperatuur hebben bacteriën geen kans op overleven en dus voedselbederf te veroorzaken.
Tip 22
Kliekjesrecepten. Wist je dat je met verschillende kliekjes ook heerlijk lekkere recepten kunt koken? Zoek maar eens op internet onder kliekjesrecepten en er gaat een wereld voor je open.
Heb je onverhoopt bijvoorbeeld witte rijst over na het eten van je oosterse maaltijd dan kun je deze uitstekend verwerken tot rijstepap of als vulling gebruiken voor je zelf gebakken rijstevlaai!
Tip 23
Download de too-good-to-go app! In deze app brengen verkopers van voedsel zoals restaurants en supermarkten producten samen die te veel zijn ingekocht of bereid.
Op deze manier worden er jaarlijks zo’n 2 miljoen maaltijden van de kliko gered! Voedselverspilling voorkomen wordt met deze app alleen maar leuker, en nog voordelig voor je portemonnee ook!
Tip 24
Het klinkt misschien een beetje raar maar maak meer gebruik van producten uit blik. Natuurlijk propageren we het liefst maaltijden bereid met verse producten.
Maar producten in blik zijn zeker niet persé slecht. Het voordeel hiervan is dat de houdbaarheid erg lang is en dat je dus minder zult hoeven weggooien. Bovendien is blik een uitstekend te recyclen verpakkingsmateriaal en helpt het voedselverspilling te voorkomen.
Tip 25
Meld je aan voor lokale foodsharing groepen. Dit zijn groepen die onderling te veel gekookte maaltijden uitwisselen. Er zouden in Nederland al zo’n 145 lokale foodsharing groepen zijn samengesteld.
Tip 26
Bedenk voor je weggooit! De pitten uit de pompoenen kun je uitstekend zelf drogen en roosteren voor op een salade.
De bladeren van de bloemkool kun je met een beetje olie, zout en peper lekker knapperig roosteren in de oven als snack. De stelen van de broccoli kunnen nadat je ze goed geschild hebt gewoon meegekookt worden. En van aardappelschillen kun je zelf heerlijke chips maken!
Tip 27
Vraag een ‘doggybag’ in het Italiaanse restaurant om die halve overgebleven pizza mee te nemen. Zeker ook handig voor al het eten wat vaak bij de Chinees of het Indonesische restaurant overblijft.
Met veel zorg en toewijding klaargemaakt voedsel weggooien is misschien nog wel erger dan nog niet bereid eten weggooien.
Conclusie
Voedselverspilling voorkomen is met deze tips een stuk gemakkelijker geworden. We realiseren ons dat het onverhoopt toch nog wel voor zal komen dat er wat weggegooid wordt, maar dat kan en moet dus echt een stuk minder.
Als je al meer bewust bent van de omgang met voedsel scheelt dat al een stuk. Je realiseren hoeveel energie, water en landbouwgrond er gepaard gaan met de productie van voedsel maakt dat je zuiniger met voedsel zult omgaan.
Enorm veel energie in onze voedselketen
De productie van het ruwe product kost al heel veel energie en dan hebben we het nog niet gehad over verpakken, sorteren, wassen en vervoeren! Redenen te meer dus om voedselverspilling te voorkomen, zou ik denken.
Bijkomend voordeel van het voorkomen van voedselverspilling is dat je ook zult gaan besparen op je dagelijkse boodschappen. En wie wil dat nou niet, minder geld uitgeven?
Dus als je het niet doet voor de milieu-effecten doe het dan voor je economische situatie! Vo