Jackfruit als vleesvervanger
Steeds vaker komen we de naam Jackfruit tegen in bijvoorbeeld een vegan recept als een duurzaam ingrediënt met vele toepassingen. Door veganisten wordt jackfruit als vleesvervanger gebruikt.
We vroegen ons af is jackfruit gezond? Wat is de voedingswaarde van jackfruit? Hoe moet je jackfruit bereiden? en is jackfruit Fairtrade? Dus wij zijn eens op onderzoek uitgegaan. Wil jij ook weten wat Jackfruit is, lees dan zeker deze blog en ga ook koken met jackfruit als vleesvervanger!
Waar komt jackfruit van oorsprong vandaan?
Jackfruit, ofwel Nangka zoals ze in Maleisië, Indonesië en de Filipijnen genoemd wordt, is de vrucht van de gelijknamige boom. De jackfruit komt van oorsprong uit India en groeit voornamelijk in zuid-oost Azië en Brazilië.
De vruchten worden daar overigens wel beschouwd als ‘armenvoedsel’. Jackfruit is geel van de binnenkant en groen van buiten met een stekelige structuur.
Past jackfruit in een duurzaam leven?
De Jackfruit boom kan wel tot 200 vruchten dragen die elk tot zo’n 55 kilo kunnen wegen. Al na drie jaar is de boom in staat vruchten af te geven.
Omdat de boom zeer weinig water vraagt en geen pesticiden of andere chemicaliën vraagt, net zoals bamboe, is ze bijzonder duurzaam te kweken. Alleen al daarom is Jackfruit zo populair!
Jackfruit is een van de grootste aan bomen groeiende vruchten ter wereld. De vruchten kunnen wel tot 100 cm lang en 50 cm breed worden.
De zwaarste vruchten wegen soms wel tot 55 kilo wat betekent dat een volwassen jackfruit boom wel ongeveer 1000(!) kilo vruchten kan opleveren. De nangka-boom is overigens familie van de bij ons meer bekende moerbei-boom.
Jackfruit als vleesvervanger en de rest
Door sommigen wordt jackfruit wel gezien als het gewas van de toekomst, het zou een vervanging kunnen zijn voor gewassen zoals mais, tarwe en andere granen.
Omdat de vrucht een zeer dikke schil heeft is ze weinig bevattelijk voor ziekten en ongedierte. Daarnaast groeit de boom zeer snel en is bestand tegen hitte en droogte.
Omdat met name de westerse wereld zeer afhankelijk is van de eerder genoemde granen kan jackfruit een waardevol alternatief zijn.
Immers zijn er voor de kweek van bijvoorbeeld mais heel veel grote oppervlakten nodig die we voor huisvesting nodig hebben. En de teelt van granen wordt bemoeilijkt door de klimaatveranderingen. Nangka-bomen zijn hier minder bevattelijk voor, en plantages nemen veel minder ruimte in beslag.
Is jackfruit fairtrade?
De kweek en het oogsten van jackfruit past ook uitstekend in bijvoorbeeld het fairtrade programma. Als wij westerlingen meer van deze vruchten gaan gebruiken krijgen de boeren in zuid-oost Azië en bijvoorbeeld Brazilië betere vooruitzichten. Het is een goede zaak om hier in te investeren.
De nangka stelt ze zo in staat in hun levensonderhoud te voorzien. Van armenvoedsel naar inkomstenbron! Zitten er dan geen nadelen aan Jackfruit? Jazeker, voor ons Europeanen betekent het dat de vrucht moet worden geïmporteerd wat natuurlijk zijn voetafdruk achterlaat.
Ook is van de vrucht ongeveer 70 % afval, wat natuurlijk weer verwerkt moet worden. Gelukkig is het dan weer wel organisch afval.
Jackfruit stinkt!
Als je met verse vruchten aan het werk gaat in de keuken moet je rekening houden met de geur. Vooral als ze rijp zijn verspreiden de vruchten een niet erg aangename geur, die van rotting.
En bij het snijden scheiden de jackfruits een plakkerige witte vloeistof af die moeilijk van je handen en gereedschap is te verwijderen.
Een oplossing voor boven genoemde problemen is jackfruit in blik of in bevroren vorm. Het Nederlandse bedrijf Meet Jack wat is gespecialiseerd in jackfruit, kan je zowel het rijpe als het jonge jackfruit ingevroren leveren.
Dit vergemakkelijkt het jackfruit bereiden tot gerecht, ook het marineren van jackfruit en het gebruiken als vleesvervanger is hierdoor een stuk handiger.
Jackfruit multi-inzetbaar in de keuken
Aan de andere kant is het vruchtvlees zowel in rijpe vorm als in onrijpe vorm inzetbaar in de keuken. De in jackfruit aanwezige zaden kunnen gebruikt worden voor verschillende toepassingen.
Ze hebben een noot- melkachtige smaak en kunnen worden geroosterd of gekookt. De zaden worden ook wel tot poeder vermalen en kunnen dan worden gebruikt samen met andere bloem om te bakken.
Wat is de voedingswaarde van jackfruit
Jackfruit is daarnaast ook nog eens populair omdat de vrucht een hoge voedingswaarde heeft. Je moet dan denken aan onder andere calcium, kalium en ijzer.
Jackfruit bevat ook veel calorieën zodat je er niet veel van nodig hebt voor een voldaan gevoel. Ongeveer 30% van het vruchtvlees bestaat uit zetmeel!
Vooral de onrijpe vrucht wordt vanwege zijn textuur vaak gebruikt als ‘vleesvervanger’. Je kunt hierbij dan denken aan curry’s, rendangs maar ook als ragout in bitterballen en kroketten.
Maar ook hamburgers gemaakt van Jackfruit zijn een populair product. De grover gesneden stukken vruchtvlees, de zogenaamde jackfruit chunks, kun je zelfs in een Hollandse hachee verwerken.
Als je de jackfruit smaak zou moeten omschrijven dan is neutraal wel de beste benadering, zeker voor de jonge jackfruit.
Hiermee is ze zeer geschikt voor eerder genoemde gerechten waarbij de kruiden en specerijen de smaak geven. De rijpere soort is zoeter en neigt meer naar mango/papaya.
Hoe kun je deze groente/fruit bereiden
Heb je geen zin om zelf in de keuken te gaan staan maar wil je wel plant-based food eten van jackfruit?
Dan kun je een groot aantal kant-en-klare gerechten online bestellen bij Meet Jack in Haarlem. Er is ook een assortiment beschikbaar in een beperkt aantal supermarkten in Nederland.
En als je als chef in de horeca of catering werkt vind je de gerechten ook bij enkele groothandels in de schappen.
Plantaardige zuivel
Als je de zaden van de vruchten wast en een nacht in water laat weken kun je ze verwerken tot plantaardige zuivel! Na het weken de zaden nog eens wassen en ontdoen van de bruine schil.
Je stop ze vervolgens met water in je blender en draait ze ongeveer 2 minuten met een mespuntje zout. Ook kun je tijdens deze stap smaakstoffen zoals kaneel, vanille of cacaopoeder toevoegen.
Het alzo verkregen mengsel schenk je vervolgens in een schone keukendoek boven een grote schaal. Knijp het mengsel door de doek zodat het gefilterd in de schaal terechtkomt.
Hier ben je wel enkele minuten zoet mee. Plaats de schaal met de melk ongeveer 3 à 4 dagen in de koelkast en je hebt zelf een heerlijke plantaardige zuivel gemaakt!
Is jackfruit gezond?
Wat mij betreft zou je jackfruit gerust als zeer gezond kunnen aanmerken. Vooral vanwege de voedingswaarde van het vruchtvlees en de veelzijdige gebruiksmogelijkheden.
Samen met bijvoorbeeld quinoa, chiazaadjes, granaatappel en incabessen vormt jackfruit een superfood. Daarnaast is de kweek van de vruchten zeer duurzaam te noemen.
Stel je eens voor dat je je eigen granola maakt met de verschillende superfoods en je mengt deze met plantaardige melk van jackfruit. Een gezonder begin van de dag is haast niet voor te stellen!
Meer lekkere recepten met Jackfruit kijk even in het Jackfruit kookboek van Jessica Lek >>>>
