Waarom afval scheiden zo belangrijk is

Jij als bezoeker van Ecofoodprint zult het wellicht niet geloven maar er zijn (helaas!) nog steeds mensen die niet het belang inzien van afval scheiden. Niet eens zozeer door het feit dat ze hun ogen sluiten voor de milieuproblematiek maar meer door scepsis tegen het systeem van afvalscheiding. Waarom afval scheiden zo belangrijk is dat kun je in dit artikel lezen.

Omdat ik onlangs verontrustende berichten las over de berg afval die nog steeds de verbrandingsoven ingaat vanwege slecht afval scheiden ben ik toch maar (weer) in de pen geklommen. 

Helaas is het kennelijk nog steeds nodig dat we aandacht besteden aan het belang van afval scheiden.

Dus ga ik maar weer eens proberen uit te leggen waarom afval scheiden zo belangrijk is en eigenlijk gewoon in ‘ons systeem’ verankerd zou moeten zitten. 

Net zoals je niet hoeft na te denken om te ademen of na hoeft te denken bij het bedienen van je smartphone zou je over afvalscheiden ook niet na moeten hoeven denken! 

Ik hoop dat je dit bericht aan je vrienden en familie door stuurt, voor jou is de boodschap waarschijnlijk al wel heel lang duidelijk!

De voordelen van afval scheiden:

✅ Besparing op grondstoffen

✅ Hergebruik van grondstoffen betekent dat er meer ruimte beschikbaar komt voor de productie van voedsel

✅ Recyclen kost in veel gevallen veel minder energie dan het winnen en verwerken van nieuwe grondstoffen tot eindproduct. Voor nieuw aluminium is bijvoorbeeld 20x(!) zo veel energie nodig als wanneer je oud aluminium smelt en hergebruikt

✅ Recyclen van afval levert minder broeikasgassen zoals CO2 op dan verbranden van afval

Waarom afval scheiden; 

De Fabels

Om maar eerst 1 vooroordeel van veel mensen uit de weg te ruimen het volgende; veel mensen zijn ervan overtuigd dat het afval van de burger maar een druppel op de gloeiende plaat is. 

Het zou dan ook niets of bijzonder weinig uitmaken of wij ons afval scheiden. Dit berust op een groot misverstand; het afval van de huishoudens in Nederland is een groter geheel dan het opgetelde afval van de bouw, de landbouw en de industrie tezamen!

Een andere fabel die we vaak horen over afvalscheiding is de volgende; afval scheiden kost meer dan het oplevert! 

Ook deze stelling kan ik snel onderuit halen, afval zit boordevol goede grondstoffen. Door deze grondstoffen eruit te halen en te hergebruiken kan de opbrengst ervan worden aangewend om de kosten van het inzamelen en sorteren omlaag te brengen. 

Waarom is het belangrijk om afval te scheiden

Geld besparen door afvalscheiding

Allereerst is het misschien belangrijk om te vertellen dat als alle burgers in Nederland hun afval goed zouden scheiden hen dit direct geld bespaart. Niet of slecht gesorteerd afval beland namelijk meestal in de verbrandingsoven. 

Als gemeenten minder afval hoeven te verbranden gaan hierdoor de kosten omlaag. Geld besparen zou toch al een eerste reden kunnen zijn waarom afval scheiden de voorkeur heeft boven alles in de grijze zak? Niet de beste wat mij betreft maar alle beetjes helpen, toch?!

Omdat gemeenten niet mogen verdienen aan het inzamelen van afval moeten ze dit direct met de burgers verrekenen. Dat betekent dat we allemaal te maken krijgen met een lagere afvalstoffenheffing als we (nog) beter sorteren. 

Omdat iedereen gevoelig is op zijn portemonnee kan dit wel eens een belangrijk argument zijn om afval beter te scheiden!

Waarom afval scheiden zo belangrijk is voor het milieu

Het eerste voordeel wat er te behalen is voor het milieu als we beter afval scheiden is de terugdringing van rechtstreekse uitstoot van CO2 door de afval verbranding centrales. Hoe minder afval deze centrales hoeven te verbranden hoe minder CO2 we de lucht in blazen. 

En omdat er bij het verbranden van afval in grote ovens gewerkt wordt kost dit ook veel energie voordat het afval daadwerkelijk verbrand is. 

Dus eigenlijk heb je hier al heel eenvoudig een win/win situatie voor het milieu. En dan ben ik nog maar net begonnen met argumenten aan te halen waarom afval scheiden noodzaak is! 

Overigens worden zelfs de onverbrande stoffen die in de vorm van slakken in de ovens achterblijven alsnog hergebruikt in de wegenbouw!

Waarom is het belangrijk om afval te scheiden

Hergebruik van grondstoffen

Al sinds mensenheugenis wordt er geld verdiend aan afval. Denk maar aan de schillenboer die voer voor de varkens ophaalde of de lompenboer die de oude stoffen inleverde om weer papier van te maken. 

Ook de autosloperij (tegenwoordig autodemontagebedrijf of autorecyclingbedrijf) is hiervan een goed voorbeeld.

Ons dagelijkse afval zit dan ook boordevol met waardevolle grondstoffen. Grondstoffen die in heel veel gevallen weer uitstekend hergebruikt kunnen worden. 

Denk inderdaad maar aan het oud papier waar weer prima nieuw papier van gemaakt wordt. Voordeel hierbij is dat je dan dus kunt besparen op de grondstof voor papier namelijk hout.

Hier volgen nog een aantal goede voorbeelden van hergebruik van grondstoffen uit gescheiden afvalinzameling:

• Gebruikte flessen worden weer omgesmolten voor de productie van nieuw glas. Dit kan bijna eindeloos herhaald worden!
• Ingezameld gescheiden plastic wordt weer hergebruikt voor nieuwe plastic verpakkingen. Hierdoor hoeft er veel minder aardolie gewonnen te worden!
• Conservenblikken en frisdrankblikjes kunnen weer gesmolten worden in nieuw herbruikbaar metaal.
• GFT afval wordt gecomposteerd tot bruikbare meststof voor de land- en tuinbouw. Dit verminderd het gebruik van voor het milieu schadelijke kunstmeststoffen!
• Oude kleren en textiel kan vermalen worden en tot nieuwe vezels verwerkt worden voor o.a. vloerbedekking en stoffering van auto’s.
• De in batterijen aanwezige metalen zoals staal, lood, zink en mangaan worden hergebruikt voor de productie van nieuwe producten. Denk hierbij aan allerhande keukengereedschappen maar zaken als fietsen of dakgoten.
• GFT afval kan aangewend worden om er bio-gas uit te halen. Dit levert energie op voor bijvoorbeeld stadsverwarming.
  
  
  
  

Voorwaarde voor hergebruik van ons afval

Om al het door de Nederlanders ingeleverde gescheiden afval goed te kunnen gebruiken is het belangrijk dat we goed sorteren. Het is belangrijk dat er niet te veel stoffen in het bewuste afval zitten die er niet horen. 

Zo is het moeilijk om papier te recyclen als er teveel plastic tussen zit. Zorg er dan ook voor dat folders die verpakt zijn in plastic van hun verpakking ontdaan worden alvorens het bij het oud papier te gooien. 

Hetzelfde geld voor plastic in het GFT afval en bijvoorbeeld het verwijderen van plastic- of metalen sluiting van glaswerk. Papier waar teveel vet aan zit is ook zo’n probleem, het kan dan moeilijk worden verwerkt to nieuw papier. Daarom moet je ook geen pizzadozen bij het oude papier gooien!

De glasbak

In Nederland wordt zo’n kleine 75% van glasverpakkingsmateriaal gerecycled. Dat is een heel mooi getal maar het kan nog beter dus! 

Ik heb al heel vaak de vraag gekregen waarom drinkglazen, ovenschalen maar ook spiegels en ruiten bijvoorbeeld niet in de glasbak gegooid mogen worden. Ook ik heb me dat lange tijd afgevraagd, glas is toch glas?

Het antwoord op deze vraag is vrij eenvoudig. Vensterglas en drinkglazen zijn van een andere soort glas gemaakt dan het glas voor potten en flessen.

Dit geld bijvoorbeeld ook voor het glas van je vuurvaste schotel voor de oven. Het smeltpunt van dit glas is anders dan het verpakkingsglas en dat geeft dus problemen bij de recycling van glas.

Overigens hoef je niet te blijven zitten met je oude spiegels of vensterglas. Heel vaak kun je het achterlaten bij de glashandel of je laat het achter bij de milieustraat van de gemeente

Zo’n zelfde vraag is waarom het glas op kleur gesorteerd moet worden? Als je helder doorzichtig glas wilt maken van gerecycled glas dan kan dit alleen als het ook 100% helder glas is wat aangeleverd wordt. 

Zit er ook maar 1 gekleurde fles of pot tussen dan zal het recyclingbedrijf de partij afkeuren en levert ze minder geld op. De partij wordt dan alsnog verwerkt tot gekleurd glas.

Door je oude flessen en potten goed op kleur te sorteren draag je ertoe bij dat er minder energie verbruikt hoeft te worden bij de recycling van glas. 

Wat absoluut niet thuis hoort in de glasbak zijn potten of flessen van aardewerk. Dit kun je gewoon bij het restafval deponeren of je gooit het bij het puinafval op de milieustraat van de gemeente. 

Ook lampen en TL-buizen horen niet in de glasbak thuis. Heel vaak staat er een container voor oude lampen op de milieustraat van de gemeente.

Bio-plastic, wat is wel en wat is niet waar?

Tegenwoordig worden producten nogal eens verpakt in zogenaamd bio-plastic. Andere termen die ook wel voor bioplastic worden gebruikt, zijn biobased, biologisch afbreekbaar, biodegradable, groen plastic, plantaardig plastic en composteerbaar plastic.

Bio-plastic, soms ook biobasedplastic genoemd, heeft plantaardige grondstoffen als belangrijkste ingrediënt. Gewoon plastic wordt vervaardigd uit aardolie. 

Bio-plastic kan bijvoorbeeld gemaakt worden uit mais of aardappelen. Voordeel hiervan is dat deze grondstoffen steeds voorhanden zijn terwijl aardolie een uitputtende bron aan het worden is.

Sommige van de bioplastics zijn composteerbaar maar zeker niet allemaal. Daarbij komt dat het composteerbare bioplastic wel in een professionele composteermachine moet worden aangeleverd. 

Overigens bestaat er ook plastic uit aardolie wat wel composteerbaar is, dat maakt het vaak niet echt makkelijk om te weten waar je je plastic moet scheiden.

Wil je zeker weten of jouw plastic composteerbaar is ga dan op zoek naar het logo op de verpakking. Plastic verpakking met het Kiemplant-logo of het OK-Compost logo is in de composteermachine te composteren!

Door de Nederlandse overheidsinstantie Milieu Centraal wordt bioplastic gedefinieerd als zijnde geproduceerd ‘van hernieuwbare grondstoffen’ en hoeft dus derhalve niet composteerbaar te zijn.

Waarom GFT afval scheiden ook zo belangrijk is.

The do’s en dont’s over ons gft-afval op een rijtje

Er bestaan helaas nog steeds een aantal onduidelijkheden mbt wat er wel en wat er niet in de GFT-bak thuis hoort. We hebben alle verschillende restproducten nog maar eens voor jou op een lijstje gezet. We beginnen met die zaken die absoluut NIET in de GFT-bak thuis horen:

• Alle plastics dus ook de bioplastics
• Kaaskorsten
• Theezakjes, koffiepads en-cups
• Luiers, incontinentiemateriaal, damesverband 
• Frituurvet of andere oliën 
• As uit de open haard of de BBQ, tabak en peuken
• Verpakkingsmateriaal
• Kattenbakkorrels, vogelkooizand, dode dieren
• Kauwgom 
• Producten van natuurlijke materialen zoals plantenbakjes, maar ook spullen voor je picknick of BBQ van bamboe, kokos, palmblad, mais, riet, stro en hout

Wat kan wel in de GFT-bak?

• Alle groenten- en fruitresten zoals ook schillen en stronken
• Etensresten rauw en gekookt, kliekjes
• Aardappelen en aardappelschillen
• Brood, deeg, pasta en rijst
• Etensresten van vis of vlees, ook botjes en graten
• Gestolde jus en bakvet
• Zuivelproducten waaronder ook kaas
• Notendoppen, mosselschelpen en eischalen
• Losse thee en koffiedik (eventueel met filter van gerecycled papier)
• Fijn tuinafval
• Bloemen en planten
• Klein gemaakt snoeimateriaal, gras en hooi
• Zaagsel uit de hamster- of konijnenkooi (incl. de ontlasting)
• Potgrond en tuingrond
• Boomstronken, wortelknollen en takken

Waarom GFT afval scheiden

Ik zal hier nog maar even de voordelen opnoemen van de milieuvoordeel van het gescheiden inzamelen van gft-afval. 

Helaas zijn de deskundigen het er nog niet over eens welke methode van verwerking van GFT-afval de beste is voor het milieu. Toch zijn er voldoende goede redenen om het gft-afval te composteren.

• Het uit compostering van GFT afval verkregen product is een goede meststof voor de landbouw en voor in jouw tuin.
• Als al het GFT-afval in de gewone afvalenergiecentrales (aec’s) verwerkt zou moeten worden moeten er in Nederland 2 centrales bijgebouwd worden.
• Het gescheiden inzamelen van gft-afval en het composteren ervan is voor de gemeentes goedkoper. Dat is uiteindelijk ook in jouw portemonnee merkbaar.
• Veel van het GFT-afval wordt tegenwoordig voor compostering vergist. Hierdoor kan er biogas uitgewonnen worden wat een belangrijke energiebron is.
  
  
  

Algemene cijfers over afvalinzameling en afvalscheiding in Nederland.

• De gemiddelde Nederlander produceert zo’n 490 kilo afval per jaar (per persoon!)
• Hiervan wordt zo’n 60% gescheiden aangeleverd
• 75% van al het papier en glas wordt gescheiden aangeleverd
• Ook plastic en drinkpakken zijn bezig aan een inhaalslag

Volgens Milieu Centraal zouden we in staat moeten zijn om het getal van 60% gescheiden ingeleverd afval omhoog te brengen naar 80%. Dat betekent dat we dus nog werk aan de winkel hebben, 20% kunnen (en moeten) we nog meer inzamelen. 

Als we ons zouden vergelijken met de gemiddelde Europeaan dan valt op dat de totale hoeveelheid geproduceerd afval per persoon iets boven het gemiddelde ligt. Wat we in ons land wel weer beter doen dan de gemiddelde Europeaan is het gescheiden aanbieden van ons afval.

Vast de 490 kilo afval per persoon per jaar beland helaas nog wel 170 kilo afval in de restafvalcontainer. Dat zijn ongeveer 40 vuilniszakken en daarvan kan echt nog wel een groter gedeelte gescheiden worden. 

Overigens zou het natuurlijk nog beter zijn als we met elkaar veel minder afval zouden produceren. Daarvoor moeten we ons consumptiegedrag gaan veranderen. Enkele voorbeelden hiervan zijn;

Minder kopen en producten repareren in plaats van ze weg te gooien en nieuw te kopen. Stoppen met voedselverspilling en je koopgedrag niet laten beïnvloeden door trends en mode.

Ik hoop door het schrijven over het milieu en in het bijzonder over het afvalprobleem duidelijk te maken waarom afval scheiden belangrijk is. Ik probeer ook om mensen in mijn omgeving hiervoor enthousiast te maken door ze de voordelen te laten zien.

Ik realiseer me terdege dat ook ik niet volmaakt ben (wel bijna 🤣) en zal niet met het belerende vingertje wijzen. Ik geloof oprecht dat ieder op zijn manier zijn best doet, alleen realiseren we vaak niet dat het makkelijk beter kan! 

Laten we proberen iedereen ervan te doordringen waarom afval scheiden zo ontzettend belangrijk is!